(English below)
De FIR en de bij haar aangesloten federaties zijn bang voor het begin van de vergetelheid van de geschiedenis, zoals die zich ook in West-Europa al enige tijd aftekent. Al jaren protesteren Nederlandse anti-fascisten – gesteund door de FIR – tegen de publieke eerbewijzen aan de graven voor SS-ers en oorlogsmisdadigers op de militaire begraafplaats van Ysselsteyn in de stad Venray. Onlangs heeft ook het Simon Wiesenthal Centrum zich met een ondubbelzinnige verklaring bij dit protest aangesloten.
Een ander schandaal doet zich voor in het kleine West-Vlaamse stadje Zedelgem (België), dat nog maar drie jaar geleden op de plaats van een geallieerd interneringskamp voor krijgsgevangenen – samen met de officiële Letse autoriteiten – een monument (“De Letse Bijenkorf”) heeft opgericht ter ere van de Letse SS-vrijwilligers die hier geïnterneerd waren en zijn omgekomen. Het herdenkt het “Letse Legioen” dat, volgens de huidige Letse regering, “anti-Bolsjewistische vrijheidsstrijders” waren.
Het monument bestaat uit een bronzen bijenkorf op een zuil van gepolijst roestvrij staal, bezaaid met honderden vergulde bijen. Het combineert gemeenschappelijke Europese waarden en een symbolische taal die door alle Europeanen wordt begrepen met iets speciaals en visueel kenmerkends voor Letland, aldus de kunstenaar. Wat hier niet te zien is, zijn symbolen van de SS, hoewel het “Letse Legioen” een eenheid van de Waffen SS was. Veel van de mannen van het Legioen waren afkomstig van Letse hulppolitiebataljons die deelnamen aan de massamoorden op de Joden. Driekwart van de Letse Joden werd tijdens de Holocaust vermoord. Het Legioen, opgericht in 1943, bestond uit de 15de Waffen Grenadier Divisie (1ste Letse) en de 19de Waffen Grenadier Divisie (2de Letse) van de Waffen SS. Ongeveer 146.000 Letten vochten in deze eenheden. Dit monument eert en rehabiliteert dus de collaborateurs van de Waffen-SS, die door het proces van Neurenberg als een criminele organisatie werd veroordeeld.
Sinds eind 2020 ontwikkelt zich in België een publiek debat rond dit monument. Veteranen en antifascistische organisaties zoals “Amis – entend-tu”, “De Belgen herdenken hen”, “Group mémoire” en de Joodse gemeenschap in België veroordeelden deze schandalige herdenkingspraktijk. Zelfs in het Belgische parlement spraken parlementsleden zich begin juni 2021 uit tegen deze herdenking. Vooral Franstalige kranten bekritiseerden het vergeten van de geschiedenis. In een interview met de krant Paris Match sprak ook FIR zich uit tegen deze rehabilitatie van nazi-collaborateurs. De FIR eiste dat het monument verwijderd zou worden, ten eerste omdat het een groep militairen eert die niet geëerd mogen worden. Ten tweede, aldus het FIR, is het monument in zijn esthetische/iconografische vorm een volledige bagatellisering van de misdadige organisatie van de SS en zijn leden. Het enige wat redelijkerwijs op deze plaats zou kunnen worden gedaan is het toevoegen van een educatieve plaquette over de misdaden van de SS-vrijwilligers.
Het gemeentebestuur daarentegen sprak van “fake news” uit de Franstalige media. De gemeente wordt gesteund door de Vlaamse nationalisten, zonder dat deze een meerderheid hebben in de gemeente zelf. Zij hopen uiteraard op een rehabilitatie van de vrijwilligers van de Vlaamse SS-eenheden. Het politieke geschil zal na het zomerreces in België zeker nog voortduren.
De FIR en de bij haar aangesloten federaties hebben er alle vertrouwen in dat het in België zal lukken een einde te maken aan deze vorm van naziverheerlijking en SS-rehabilitatie.
Zedelgem – SS-Rehabilitation in Belgium
Another scandal exists in the small West Flemish town of Zedelgem (Belgium), which only three years ago erected a monument (“The Latvian Beehive”) at the site of an Allied internment camp for prisoners of war – together with official Latvian authorities – in honor of the Latvian SS volunteers who were interned and perished here. It commemorates the “Latvian Legion” who, according to the present Latvian government, were “anti-Bolshevik freedom fighters”.
The monument consists of a bronze beehive on a column of polished stainless steel, studded with hundreds of gilded bees. It combines common European values and symbolic language understood by all Europeans with something special and visually characteristic of Latvia, the artist claimed. What cannot be seen here are symbols of the SS, although the “Latvian Legion” was a unit of the Waffen SS. Many of the Legion’s men were from Latvian auxiliary police battalions that participated in the massacres of Jews. Three quarters of Latvian Jews were murdered during the Holocaust. The Legion, established in 1943, consisted of the 15th Waffen Grenadier Division (1st Latvian) and the 19th Waffen Grenadier Division (2nd Latvian) of the Waffen SS. About 146,000 Latvians fought in these units. Thus, this monument honors and rehabilitates collaborators of the Waffen-SS, which the Nuremberg Main War Crimes Trial condemned as a criminal organization.
Since the end of 2020, a public debate has been developing in Belgium around this monument. Veterans and anti-fascist organizations such as “Amis – entend-tu”, “The Belgians Remember them”, “Group mémoire” and the Jewish community in Belgium condemned this scandalous commemorative practice. Even in the Belgian Parliament, MPs spoke out against this memorial in early June 2021. French-language newspapers in particular criticized the forgetting of history. In an interview for the newspaper Paris Match, FIR also positioned itself against this rehabilitation of Nazi collaborators. It demanded that the monument must be removed because, first, it honors a group of military personnel who are not to be honored. Second, FIR said, the monument in its aesthetic/iconographic form is a complete trivialization of the criminal organization of the SS and its members. The only thing that could reasonably be done at this site would be to add an educational plaque about the crimes of the SS volunteers.
The local government, on the other hand, spoke of “fake news” from the French-language media. The municipality receives backing from the Flemish nationalists, without them having a majority in the municipality itself. They are obviously hoping to rehabilitate the volunteers of the Flemish SS units. The political dispute will certainly continue after the summer break in Belgium.
The FIR and its member federations are confident that it will succeed in Belgium to end such form of Nazi glorification and SS rehabilitation.
