Analyse
Groeiend verzet van westerse politici tegen
oorlogssteun Oekraïne.
Ab Gietelink
Westerse mainstream media wekken de indruk dat Amerika en
Europa bijna eensgezind werken aan wapensteun voor Oekraïne. In
werkelijkheid groeit bij links en rechts in veel landen het verzet
tegen de oorlog. In West-Europa uit de kritiek zich in de groei van
oppositiepartijen. In Oost-Europa hebben diverse regeringsleiders
zich tegen de oorlog gekeerd, terwijl het Oekraïne-debat in de
Verenigde Staten wordt bepaald door de komende
presidentsverkiezingen.
Hoewel in West-Europa het pro- Oekraïense establishment nog stevig in
het zadel zit, groeit in veel landen het protest tegen de oorlog. Politici en
media van diverse politieke kleur vinden elkaar in hun kritiek.
In Zuidoost Europa is er niet alleen bij de oppositie, maar ook op het
hoogste regeringsniveau scherpe kritiek tegen de oorlog. De Hongaarse
premier Victor Orban heeft diverse keren geprobeerd de EU miljarden
aan wapenleveranties, alsmede de inlijving van Oekraïne binnen de EU
te blokkeren. NAVO en EU proberen het Hongaarse verzet te
neutraliseren. Onlangs beloofden de uitgaande NAVO secretaris-
generaal Jens Stoltenberg en zijn opvolger Mark Rutte dat Hongarije
geen militairen, materieel en geld voor de Oekraïne oorlog hoeft bij te
dragen. Overigens viert de NAVO van 9 t/m 11 juli in Washington haar 75
jarig bestaan, waarbij Mark Rutte als nieuwe NAVO chef formeel zal
worden gepresenteerd.
De politieke moordaanslag van 15 mei op de Slowaakse ‘vredespremier’
Robert Fico tekent de groeiende polarisatie in Europa als gevolg van de
westerse interventies in de Oekraïneoorlog. Vanuit het ziekenhuis liet de
sociaaldemocratische Fico via zijn Facebookpagina weten dat hij de
aanslagpleger vergeeft, maar het giftige oorlogszuchtige klimaat in de
media en bij de liberale pro-Oekraïne-oppositie verantwoordelijk houdt.
De moordaanslag werd uitgevoerd door de 71-jarige dichter Juraj
Cintula. Slowaakse bronnen melden dat hij ‘’een fervent voorstander
van Oekraïne is’’ en na zijn daad verklaarde ‘’het niet eens te zijn met de
regering over de stopzetting van de militaire hulp aan Oekraïne’’. Cintula
presidentsverkiezingen won.
De Bulgaarse president Rumen Radev bracht de moordaanslag op Fico
in verband met diens verzet tegen oorlog met Rusland. Hij noemde een
overwinning van Oekraïne op Rusland ‘’onmogelijk” en stelde “elke dag
dat deze oorlog voortduurt, is rampzalig voor Oekraïne, Rusland en
ons allemaal’’. De liberale Bulgaarse regering is pro-EU, maar president
en bevolking zijn neutraler en deels op de hand van Rusland.Servië voelt zich traditioneel verbonden met Rusland. Zorgwekkend was
de noodkreet van hun president Vucic. ”Iedereen spreekt in Europa
alleen over oorlog. Niemand spreekt over vrede. Vrede is bijna een
verboden woord. Je moet ook de andere kant aan tafel hebben”; Vucic
uitte zich uitermate somber over de nabije toekomst en voorziet het
begin van de derde wereldoorlog in een periode van 3 tot 5 maanden.
“De trein heeft het station verlaten en niemand kan hem tegenhouden”.
In Amerika is er met name bij de Republikeinen, maar ook bij
Democraten groeiend verzet tegen de Oekraïne-politiek. Het meest
hoopvolle geluid tegen de oorlog lijkt te komen van presidentskandidaat
Donald Trump. Trump verklaarde vorig jaar reeds dat hij als president
binnen 24 uur een deal in het conflict tot stand kan brengen. Op 5
november 2024 zijn er nieuwe Amerikaanse presidentsverkiezingen en
veel anti-oorlogsactivisten hopen dat Biden daarna plaatsmaakt voor
Trump.
Na de mislukte ‘’vredesconferentie’’ in het Zwitserse Luzern, waar
Rusland niet was uitgenodigd, heeft Saoedi-Arabië aangeboden een
bemiddelende rol te willen spelen in het conflict. Saoedi-Arabië is sinds 1
januari 2024 lid van de BRICS en bouwt aan intensieve banden metRusland. De grote BRICS landen, maar ook de vele tientallen BRICS
kandidaten weigeren Oekraïne politiek en militair te steunen.
Turkije was in maart 2022 gastheer bij een vredesovereenkomst van de
onderhandelingsteams van Rusland en Oekraïne. Nadat de Britse
premier Johnson op 9 april een onverwacht bezoek aan Kiev had
gebracht, verdween dat akkoord in de la van de Oekraïense president.
Zelensky liet daarna door het Oekraiense parlement een verbod op
onderhandelen met Rusland vastleggen en stortte zichzelf in een
uitzichtloze strijd.
President Poetin heeft voorafgaand aan de Zwitserse
‘’vredesconferentie’’ van 15 en 16 juni nog eens de Russische
voorstellen voor een vredesakkoord neergelegd. Rusland wenst een
neutraal, niet NAVO gebonden Oekraïne. Ze eist van Oekraïne
erkenning dat de Russischtalige en Russisch gezinde volksrepublieken
Donetsk en Loegansk alsmede de provincies Zaporizja en Cherson
formeel deel zijn van de Russische federatie. Een opdeling van Oekraïne
lijkt onafwendbaar.