‘Saluut aan SS’ers? Dat nooit!’

VENRAY – De herdenking vandaag van Duitse militairen die in de Tweede Wereldoorlog in Nederland sneuvelden, stuit op protesten. Tegenstanders, vinden een saluut aan SS’ers op de militaire begraafplaats Ysselsteyn onacceptabel.

Al enkele jaren komen geüniformeerde Duitse soldaten in juli naar Ysselsteyn voor de herdenking. De begraafplaats, waar 32.000 mensen begraven liggen, is de grootste militaire begraafplaats in Nederland. Er liggen ook SS’ers, nazi’s en Nederlandse oorlogsmisdadigers begraven.

De Duitse soldaten zijn in Nederland voor de Vierdaagse en bezoeken de begraafplaats op hun vrije dag. En niet alleen zij. ,,Er komen jaarlijks zo’n tien bussen met militairen naar de herdenking”, zegt Tarcicia Voigt Bosboom, verantwoordelijk voor educatieve activiteiten op de begraafplaats. ,,Ook militairen uit Engeland, Canada, België en Nederland zijn erbij aanwezig, in totaal vijfhonderd tot zeshonderd soldaten.”

De herdenking, waarbij een krans wordt gelegd en een saluut wordt gebracht, is geen officiële aangelegenheid. Die is altijd op 4 oktober, de datum van de Duitse Dodenherdenking. Dan worden ook kransen gelegd door hoogwaardigheidsbekleders en militairen uit verschillende landen.

De herdenking valt slecht bij antifascistische verenigingen en oud-verzetsclubs. De bekende nazi-jaagster Beate Klarsfeld stuurde met haar man Serge Klarsfeld een brief naar de Duitse minister van Defensie met het verzoek de bijeenkomst te verbieden. ,,Het is een grote fout om deze SS’ers, soldaten en Nederlandse medeplichtigen die verantwoordelijk zijn voor de deportatie van 100.000 Nederlandse Joden op deze manier te herdenken”, schrijft Klarsfeld.

Arthur Graaff, die namens Nederlandse en Duitse antifascistische organisaties bezwaar maakt, is nog duidelijker. ,,Daar liggen beruchte oorlogsmisdadigers begraven. Voor hen breng je je hand niet naar je pet. 99 procent van de militairen is begraven met een hakenkruis op de koppel van hun riem.”

Voigt Bosboom vindt die kritiek niet terecht. Van verering van oorlogsmisdadigers is geen sprake, zegt ze. ,,Het gaat echt niet om het herdenken van nazi’s. De geschiedenis is veel genuanceerder. Hier liggen 1500 kindsoldaten, soms van 14 of 15 jaar oud. Zij waren geen nazi’s.”

Graaff is daar niet van onder de indruk. ,,Het maakt voor de slachtoffers niet uit of ze door een 15-jarige of 35-jarige soldaat uit hun huis zijn gesleurd. En het beeld dat het allemaal dienstplichtigen waren die ook maar gestuurd werden, klopt niet. Er was groot enthousiasme onder de Duitsers om in het leger te dienen.”

Het ministerie van Defensie heeft geen enkele moeite met de aanwezigheid van Nederlandse militairen. ,,De Duitse delegatie legt geen krans om individuele gevallen kameraden te herdenken. Zij leggen een krans als uiting van hun gedachten bij de Tweede Wereldoorlog en het leed dat deze oorlog heeft veroorzaakt”, zegt een woordvoerder.

Graaff vreest dat de herdenkingen vooral een aanmoediging zijn voor neo-nazi’s. ,,We weten al niet hoe vaak die daar komen.” Voor hem is de oplossing simpel. ,,Leg een aarden wal van 4 meter hoog om de begraafplaats heen en laat het verder rusten.”