Herdenking Dombrowski in Warschau

Op 8 oktober werd het kader van de 9e editie van het Warschau Onder Construction Festival, georganiseerd door het Museum voor Hedendaagse Kunst in Warschau, werd een kunstactie gehouden om de Internationale Brigades in de openbare ruimte in Warschau, Polen, te herdenken.
De kunstactiviteiten van Zuza Ziolkowska – genaamd Nomadisch Geheugen – maken deel uit  van haar visuele activisme:  onderzoek van de plaats, het ontwerpen van een plaque ter herdenking van XIII International Brigade uit Polen, het plaatsen in de publieke ruimte en het organiseren van een optreden / evenement bij het onthullen ervan.
Daarvoor werden twee andere bevriende kunstenaars uitgenodigd om de replica’s van de banners van de Dabrowskis (van de hand van Ziolkowska) te dragen en werd het het Warszawianka Warschau Revolutionare Koor gevraagd tijdens het evenement te zingen. Een driekleurige bloemkrans werd gemaakt, waarvan de bloemen samengesteld waren in het symbool van de vlag van de Internationale Brigades.
Ziolkowska las haar verklaring voor waarin niet alleen haar redenen om deze kunstenaars actie te doen werd uitgelegd, maar ook de keuze en geschiedenis van de plaats waar de  ​​herdenkingsplaat werd geplaatst.

Vandaag is Polen zijn herinnering / geschiedenis aan het herschrijven, men wordt gewist en vervangen door de ander. Mijn actie is een gebaar van overschrijven / toevoegen. Het doel is om relatie te veranderen, om de politieke ruimte te herverdelen.

Tijdens het Interbellum was er op deze plaats een gebouw. Als een element van architectuur was het drager van een herinnering. Toen er na de Tweede Wereldoorlog geen sporen van het oude stadsweefsel meer aanwezig waren, werd dit gebrek geprobeerd te worden ingevuld door er een steen met een herdenkingsplaat te plaatsen. Het herinnerde het gebouw, en het feit dat in zijn muren in 1918 de communistische partij van Polen werd uitgeroepen. Tot de dag van vandaag kunnen we in het gemeentelijk register lezen over de steen die zich bevindt op de hoek van de straten die niet meer bestaan. Tegenwoordig is het de hoek van Defilee Plein (belangrijkste plein in het centrum van Warschau). De herdenkingsplaque, die daar waarschijnlijk aan het einde van de jaren 40 van de 20ste eeuw werd geplaatst, werd op een dag na 1989 verwijderd.

Voor jaren kon men op de steen een spoor van de oude plaque zien. Het werd een monument voor het gebrek aan geheugen, een herinnering aan het wissen. Dit gebrek was een teken.

Het doel van monumenten is om te herdenken, te functioneren in de sociale discussie.
Met deze actie wil ik de herinnering mobiliseren. Ik probeer ook het beleid van nieuwe, valse historische vertellingen te stoppen, het beleid van ‘geen herinnering’.

Tegenwoordig wordt de herinnering aan anti-fascistische bewegingen in Polen uit het collectieve geheugen uitgesloten. Als onderdeel van het de-communisatieproces worden niet alleen Dąbrowskis uit het sociaal bewustzijn gewist, maar ook mensen als Lewartowski, die de leider van het anti-fascistische blok in het Warschau Ghetto was, waar hij werd gedood.

Ik wil degenen die gelijksoortige doelen hadden, herdenken en herdenken.
Een gedenkteken, een woord  voor ‘geheugen’, dient als herinnering, en betekent onthouden. De nieuwe plaquette op de steen die de leden van XIII International Brigade van Polen herdenkt, is niet alleen een eerbetoon aan Dombrowski. Het gedenkteken is ook een waarschuwing! Fascistische en xenofobe gedragingen herleven vandaag.

No, pasaran! Het was een motto dat uitdrukking gaf aan het niet accepteren van fascisme in Europa. De leden van de Internationale Brigades waren bereid om voor iedereen voor sociale gelijkheid voor iedereen, te sterven. Het is ook een eigentijds bericht: laten we ons herinneren aan het politieke idealisme dat werd vertegenwoordigd door degenen die naar Spanje zijn gegaan om te vechten tegen de militaire staatsgreep van generaal Franco. Zij gingen om te vechten voor uw en onze vrijheid. Het betekent niet alleen de strijd voor vrijheid als onafhankelijkheid, maar ook als emancipatie, sociale gelijkheid, de rechten van vrouwen, minderheden en werknemers. “Voor jouw vrijheid en de onze” betekent het verdedigen van anderen en ons eigen recht om anders te zijn. Iedereen is anders vanuit het perspectief van een ander. Dit is een mooi voorbeeld van sociale solidariteit, die we vandaag veel missen.

In Spanje vochten in 1936 -1939 de vrijwilligers van de Internationale Brigades om de democratisch gekozen regering te verdedigen. Het was een strijd tegen dictatuur die tot 1975 regeerde.

Meer dan één historische vertelling en implementatie van verschillend geheugen in de publieke ruimte en discours werkt altijd mee aan anti-totalitarisme.