Op 22 en 23 november dit jaar vond in Caracas, Venezuela het Mondiaal Congres van
Antifascistische Jongeren en Studenten plaats. Dit congres was een initiatief van de regering
van Venezuela en is onderdeel van een reeks antifascistische congressen die het sinds
september dit jaar organiseert. De reden hiervoor is om de progressieve krachten internationaal
te bundelen tegen het momenteel wereldwijd oprukkende fascisme.
Wat is het fascisme waar Venezuela van spreekt? In ons eigen land wordt fascisme het vaakst gebruikt
om anti-migratiepolitiek of een conservatief standpunt in genderdebatten te beschrijven, maar
dit is niet wat fascisme is. Zoals Georgi Dimitrov schreef, is fascisme “de openlijk terroristische
dictatuur van de meest reactionaire, meest chauvinistische en meest imperialistische elementen
van het financiële kapitaal.”
Fascisme is de agressief defensieve reactie van het financiële kapitaal in tijden van existentiële
crisis. Tussen de twee wereldoorlogen werd het financiële kapitaal in Europa en de VS bedreigd
door de economische crisis en de opkomende arbeidersbewegingen. Tijdens de koude oorlog
werd het financiële kapitaal in zijn hegemonie bedreigd door arbeidersbewegingen in onder
andere Latijns-Amerika, waar deze werden gesmoord in zeeën van bloed door militaire
dictaturen die namens de grote grondbezitters en de banken de landen openstelden voor
exploitatie door Westers financieel kapitaal.
In het heden ontworstelen steeds meer landen zich aan de greep van het Westerse financiële
kapitaal en nemen ze de controle over eigen grondstoffen en markten terug om zichzelf economisch te kunnen ontwikkelen.
Dit is een bedreiging voor Westers financieel kapitaal, dat van controle van deze schakelpunt en in de
wereldeconomie afhankelijk zijn om hun winst – en daarmee hun bestaan – mogelijk te maken.
Als reactie hierop proberen de agenten van het financieel kapitaal – de Westerse staten – de
controle over deze punten terug te veroveren, onder meer middels gewelddadige repressie.
Deze dreiging was eerder dit jaar in Venezuela acuut te voelen toen de extreemrechtse, door
oligarchen gesteunde, pro-Westerse oppositie haar verkiezingsnederlaag weigerde te erkennen
en probeerde de macht te grijpen door rellen op te stoken. Het soort politiek dat dit kamp
vertegenwoordigd is de Venezolanen, en de inwoners van Latijns-Amerika in het algemeen,
welbekend. Het is de reeds genoemde fascistische politiek van Jorge Videla, Augusto Pinochet,
Alfredo Stroessner en een hele lijst dergelijke figuren uit de geschiedenis van het continent.
Begrijpende dat fascisme voortvloeit uit kapitalisme kwamen uit meer dan zestig landen
vijfhonderd afgevaardigden van allerlei socialistische, communistische en anti-imperialistische
groepen naar Caracas voor dit congres. Vanuit Nederland was er een afgevaardigde van de
AFVN aanwezig.